"Greenlyte Carbon Technologies"in komandası Almaniyanın tarixi sənaye mərkəzi olan Essendəki şirkətin ofisinə gedərkən hər gün köhnə kömür qüllələrinin yanından keçir. Atmosferdən karbon dioksidi udmaq üçün çalışan bir startup üçün bu, uyğun bir şəraitdir.
2022-ci ildə qurulan və Duisburg-Essen Universitetinin tədqiqatlarına əsaslanan "Greenlyte" CO2-ni birbaşa atmosferdən tutmaq və onu hidrogen və karbona çevirmək üçün bir üsul inkişaf etdirdi. Ondan kimya istehsalı və təyyarə yanacağı kimi qalıq yanacaqlara alternativ olaraq istifadə edilə bilər.
Startup Avropanın vençur kapitalı firmaları "Earlybird", "Green Generation Fund" və "Carbon Removal Partners" tərəfindən birgə başçılıq edilən ilk sərmayə raundunda 3,5 milyon dollar qazanıb.
"PitchBook"a görə, sektorda startup-lara VC investisiyası 2021-ci ildəki 389,3 milyon dollarla müqayisədə rekord həddə - 1,3 milyard dollara çatıb.
"Greenlyte" həmtəsisçisi və baş icraçı direktoru Florian Hildebrand hesab edir ki, onun texnologiyası CO2-ni tutmaq üçün lazım olan enerjini “kəskin şəkildə” azaldır. Çünki onun şirkəti rəqiblərindən fərqlənir. Onun sözlərinə görə, startapın texnologiyası CO2-ni duza çevirən kimyəvi prosesə əsaslanır. Bu da "cüzi miqdarda" enerji sərf edir. Daha sonra duzu karbon və hidrogen emal etmək üçün elektrolizdən istifadə edirlər. Bundan yaşıl karbohidrogenlər yaratmaq üçün istifadə edilə bilər. Yaşıl karbohidrogenlər kimyəvi cəhətdən qalıq yanacaqlara eyni alternativdir.
"Greenlyte Carbon Technologies" oktyabr ayında ilk böyük prototipini qurdu. İndi ildə 100 ton CO2 tuta biləcək bir cihaz üzərində işləyir.
O, ən ucuz və ən səmərəli dizaynları sınaqdan keçirmək üçün iki prototip hazırlanır. Onlardan birinin 2023-cü ilin sonuna kimi kommersiya baxımından satışa çıxarılacağı gözlənilir. Bu, şirkətin istədiyi qədər enerjiyə qənaət etməyəcək. Lakin Hildebrand sürətlə hərəkət etməyi planlaşdırır və açıq şəkildə təkrarlayın ki, birbaşa hava tutma ekosistemi onunla birlikdə böyüsün. Bu, nəticədə tutulan karbonun dəyərini aşağı salmağa və giriş maneəsini azaltmağa kömək edəcək.
"Biz karbondan istifadə məhsulu yaratmaq istəyirik ki, şirkətlər əsasən yerdən neft çıxarmağı dayandırıb, havadan və sudan CO2 və hidrogen almağa başlasınlar. Bunun üçün biz xərcləri azaltmalıyıq ki, şirkətlər belə böyük yaşıl mükafat ödəməli olmasın"- deyə Hildebrand bildirib. Startup neft və qaza yüksək ehtiyacı olan istənilən sənaye şirkətlərini öz proseslərində müştəri kimi izləyir.
Birbaşa hava tutma yolu ilə çıxarılan karbon 1 ton üçün 100 dollar səviyyəsində təqdim edilir. Lakin "Greenlyte Carbon Technologies" 2026-cı ilə qədər 60 və 80 dollar arasında bir yerə çatmaq istəyir. Daha az enerjidən istifadə həm də daha az əlavə məsrəf deməkdir ki, bu da bu xərcləri azaltmağa kömək edəcək. İslandiyada dünyanın ən böyük birbaşa hava tutma qurğusunu idarə edən "Climeworks" tərəfindən çıxarılan bir ton karbonun 2025-ci ildə 500 dollara başa gələcəyi gözlənilir.
Hildebrand bildirib ki, havanın birbaşa tutulması bərpa olunan enerji ilə təmin edilməlidir. Ona görə də bu sənaye ilə paralel olaraq miqyas almaq vacibdir. "Greenlyte Carbon Technologies"in cihazı yandırıla və söndürülə bilər, yəni günəş və külək kimi fasilələrlə bərpa olunan enerji mənbələri ilə yaxşı işləyəcək.
