“Fəlsəfənin qısa tarixi” fəlsəfə filosofları Sokrat, Platon, Aristotel və bir çox başqa filosoflar haqqında qısa məlumat verən kitabdır və demək olar ki, hər an əldə edə biləcəyimiz bir fəlsəfi lüğətdir. Fridrix Nitsşedən Ziqmund Freydə qədər bir çox filosofun dəyərli arqumentlərinə çatmaq şansı əldə edirsiniz. “Fəlsəfənin qısa tarixi” hər kəsin kitabxanasında olması lazım olan mühüm kitabdır.
“Fəlsəfənin qısa tarixi” filosofların həyatı, ideyaları və arqumentləri haqqında məlumat verir. Onun yazdığı ilk şey “Sual Soruşan Adam”, yəni Sokrat və Platondur. Sokrat çox sual verdiyi üçün ölümə məhkum edildi. Sokrat fəlsəfənin hamisi sayılır. Sokrat insanların həqiqətən dərk etdiklərinin sərhədlərini ifşa etməyi və həyatlarının əsasını qoyduğu fərziyyələri şübhə altına almağı sevən bir filosofdur. “Sorğulanmamış varoluş insanlara deyil, qoyunlara xasdır” deyir. Sokrat həmişə çətin suallar vermək, səbəblərə və dəlillərə baxmaq, reallığın təbiəti və necə yaşamalı olduğumuz barədə özümüzə verə biləcəyimiz ən vacib suallara cavab verməyə çalışıb. Tələbəsi Platon da onun izi ilə getdi. O deyir ki, zahiri görünüşlə reallıq arasında mühüm fərq var. Platon hesab edir ki, dünyanın əslində necə olduğunu ancaq filosoflar anlayır. O, deyirdi ki, filosoflar gerçəkliyin mahiyyətini öz hisslərinə əsaslanmamaqla, düşünməklə kəşf etməlidirlər.
Filosoflar reallıq haqqında düşünməkdə yaxşı olduqları üçün Platon hesab edirdi ki, onlar məsuliyyətli olmalı və tam siyasi gücə malik olmalıdırlar. Ən məşhur əsəri olan “Dövlət”də xəyali mükəmməl cəmiyyəti təsvir etmişdir. Müəlliminin vəfatından sonra Platon Sokratın prinsiplərinə sadiq qalaraq fəlsəfə tədrisini davam etdirir. Bütün dövrlərin ən nüfuzlu tələbəsi Aristoteldir. Aristotel Platonun, Platon isə Sokratın tələbəsidir. Ona görə də bu böyük mütəfəkkirlər bir zəncirin halqalarını təşkil edirlər: Sokrat, Platon, Aristotel. Çoxunun onlara ilham verən müəllimi olub, lakin bu üç mütəfəkkirin fikirləri bir-birindən fərqlənir. Öyrəndiklərini tutuquşu kimi təkrarlamırdılar. Sokrat yaxşı natiqdir, Platon uğurlu yazıçıdır, Aristotel hər şeylə maraqlanan biridir. Sokrat və Platon dünyanı yalnız mücərrəd və fəlsəfi düşüncə ilə əldə edilə bilən həqiqi reallığın solğun əksi kimi görürdülər; Aristotel isə əksinə, ətrafındakı hər şeyin təfərrüatlarını araşdırırdı. Aristotel sadəcə filosof deyil. Zoologiya, astronomiya, tarix və siyasətlə də maraqlanırdı. Aristotel Makedoniyalı İskəndərin müəllimidir. Aristotelin üzərində dayandığı suallardan biri də “Biz necə yaşamalıyıq?” sualıdır. Bu sualın cavabı qısaca belədir: Xoşbəxtlik axtarın.
Kitabda adı çəkilən digər məşhur mütəfəkkirlərdən biri də Rene Dekartdır. Fəlsəfə Dekartın intellektual maraqlarından yalnız biri idi. O, yüksək bacarıqlı riyaziyyatçı idi və "kartezian koordinat sistemini" kəşf etdi. Bir çox filosoflar kimi, Dekart da bir şeyə niyə inandığını soruşmadan heç bir şeyə inanmırdı və o da başqalarının ağlına gəlməyəcək qəribə suallar verməkdən həzz alırdı. O, skeptisizmi öz prinsipi kimi qəbul etmişdir. Həqiqi biliyə çatmaq üçün inkişaf etdirdiyi üsul Kartezyen skeptisizm kimi tanınırdı. Bu üsul çox sadədir. Ən kiçik yalan olma ehtimalı olan heç bir şeyi doğru kimi qəbul etməyin.
