Son zamanlar hər bir Avropa ölkəsi yüksək enerji qiymətlərindən narahatdır və hökumətlər bu barədə tədbir görmək üçün müzakirələr aparırlar.
Gəlin bu tədbirlərdən bəzilərinə nəzər salaq:
- Almaniya enerji böhranının qarşısını almaq üçün 200 milyard avroya qədər vəsait ayırır, lakin bunu necə istifadə edəcəyinə qərar verməlidir.
- Böyük Britaniya isə əksinə olaraq, enerjidən istifadə üçün ümumi qiymət həddi qəbul edib.
Əslində hər iki yolu faydalı bir başlanğıc kimi düşünmək olar. Birinci tərəfdə universal qiymət hədləri var. Burada bütün istifadəçilərə maksimum, zəmanətli qiymət təklif olunur və hökumət onunla təmin olunan enerjini əldə etmək üçün xərclər arasındakı fərqi ödəmək üçün addım atır.
Digər modeldə isə qiymətləri ümumiyyətlə tənzimləməmək, sadəcə bazara tələb və təklifi uyğunlaşdırmaq üçün öz işini görməsinə icazə verməkdir. Bunun əvəzinə, istehlakçılara nağd pul dəstəyi verilir ki, insanlar daha yüksək qiymətlərlə üzləşərkən, onları ödəyə bilmək üçün maddi yardım alsınlar.
Almaniya isə bu xətlər üzrə bir yanaşma tətbiq etməyə hazırlaşır. Görünür, qazın miqdarı - ümumilikdə istehlakın 80 faizi - 120 avro/MVt-dan çox olmamaq üçün subsidiyalaşdırılacaq. Alman təklifinin yaxşı bir cəhəti isə ondan ibarətdir ki, siz istehlakı 80% aşağı sala bilsəniz belə, zəmanətli qiyməti təmin edən bütün endirimi saxlaya bilərsiniz. Teorik olaraq, burada izah edildiyi kimi enerji istifadənizi kifayət qədər azaltsanız, qazanc əldə edə bilərsiniz. İqtisadiyyat üçün bazar stimulu heç vaxt itmir. Əlbəttə ki, qəbul edilməli vacib qərarlar və güzəştlər var, lakin onlar ümumi dizaynda olmalıdır. Almanların keçmiş istehlaka istinadı idealdan uzaqdır, çünki o, enerji istifadəsində israfçılığa yol verə bilənlərə üstünlük verir. Bu cəhətdən məişət xüsusiyyətlərinə əsaslanan istiqamət daha yaxşı olardı.
Biz tez-tez xəbərdarlıqlar eşidirik ki, Avropa əgər qışa qədər enerji istehlakını kifayət qədər azaltmağı bacarmasa, enerji böhranı ilə üzləşə bilər. Nəticə etibarilə, hökümətlər hələ də çətinliyin qarşısını almaq üçün həm pula, həm də enerjiyə qənaət etmək yollarını axtarırlar.
