Bir çox insan orqanlarında əhəmiyyətli dərəcədə mikroskopik plastik hissəciklərin aşkar edilməsi və dəniz quşlarında müəyyən edilmiş yeni bir xəstəliklə, geniş yayılmış plastik çirklənmənin gətirdiyi potensial zərərə dair narahatedici yeni sübutlar ortaya çıxır.
Rutgers Universitetinin professoru Filip Demokritou, Vaşinqtonda keçirilən Amerika Elmin İnkişafı Assosiasiyasının illik toplantısında bildirib ki, insanlar indi orta hesabla həftədə təxminən 5 qram mikroplastik qəbul edirlər. “Həqiqətən narahat edən odur ki, mikroplastiklər hüceyrələrə daxil olur və hüceyrə nüvələrinə müdaxilə edir ki, bu da potensial DNT zədələnməsi ilə bağlı narahatlıq yaradır. Başqa bir narahatedici nümunə, onların vacib qida maddələrinin həzminə və udulmasına mane ola bilmələridir".
Cümə günü Londondakı Təbiət Tarixi Muzeyinin alimləri dəniz quşlarında sırf plastikin qəbulu nəticəsində yaranan yeni bir xəstəliyin aşkar edildiyini açıqladılar. Onlar vəziyyəti plastikoz adlandırdılar. Bu, həzm sistemini iltihab edən kiçik plastik parçaların yaratdığı fibrotik xəstəlikdir. Davamlı iltihab toxumaları zədələyir. Onlar çapıqlı və deformasiyaya uğrayırlar.
Avstraliyanın Lord Hou adasında quşların mədəsinin birinci hissəsi olan proventrikulus-un geniş çapıq olduğunu aşkar etdilər. Daha çox plastik qəbul edən quşlarda daha çox yara izi var idi. Muzeyin quşlar üzrə kuratoru Aleks Bond, "Bu quşlar zahirən sağlam görünsələr də, içəridə yaxşı deyillər" dedi. "İlk dəfədir ki, mədə toxuması bu şəkildə araşdırılır və plastik istehlakın bu quşların həzm sisteminə ciddi zərər verə biləcəyini göstərir".
Təsirə məruz qalan quşlar infeksiyaya və parazitlərə qarşı daha həssas olur, eyni zamanda qida həzm etmək və vitaminləri udmaq qabiliyyətini itirirlər. Roma Tor Verqata Universitetinin əməkdaşı Luisa Campagnolo, plastik hissəcikləri "yalnız plasenta toxumasında deyil, həm də körpənin ilk nəcisi olan mekoniumda, bu hissəciklərin plasentadan fetusa keçə biləcəyini ifadə etdi".
O bildirir ki, çox sayda müxtəlif növ plastik hissəciklər müəyyən edildi. Ən çox olanı PVC-dir, lakin əsasən gündəlik istehlak məhsullarının bir hissəsi olan bütün digər plastik növləri mövcud idi".
Böyük Britaniyanın Təbiəti Mühafizə Qrupu "The Wildlife Trusts"ın baş icraçı direktoru Craig Bennett dedi ki, "araşdırma plastik problemin yalnız başlanğıcının şahidi olduğumuzdan qorxduğumu vurğulayır. Dənizlərimiz, çaylarımız və kəndlərimiz artıq plastik çirklənmə ilə üzləşib". Tədqiqatlar insanların və vəhşi təbiətin mikroplastikləri yemə, içmə və nəfəs alma yolu ilə necə qəbul etdiyini göstərir.
